Jak tłumaczyć łacińskie wpisy z ksiąg sądowych? Cz. 3 – ZASTAW


Uncategorized / niedziela, 20 stycznia, 2019

Zastaw (łac. obligatio) to pożyczenie pieniędzy w zamian za oddanie w użytkowanie rzeczy (nieruchomej, tj. gruntów ornych, łąk, pastwisk, siedlisk) na jakiś czas. W przypadku zaś nieoddania długu staje się ona własnością zastawnika.

Prezentuję dokument z księgi widniejącej w AGAD jako ostrołęckie ziemskie relacje oblaty sygn. 1104 (1) z lat 1767-1768. Jest to jednak księga, która zamiast relacji i oblat zawiera wpisy wieczyste. Na karcie 119. znajdujemy poniższy:

Oto transkrypcja i tłumaczenie:

 

Actum in Ostrołęka feria sexta post Dominicam Iubilate proxima anno Domini Millesimo Septingentesimo Sexagesimo Octavo

 

Obligatio Bonorum Opęchowo

 

Coram Officio et actis praesentis Castrensis Capitaneatis Ostrołęcensis p[erso]n[ali]t[e]r comparens Nobilis Valentinus olim Alberti Opęchowski Filius de Opęchowo Haeres sanus mente corporeq existens palam publice Libereq Recognovit Quia Ipse

 

Nobili Valentino olim Simonis Mierzeiewski Filio de Dzbenin Pyszna Pacha haeredi et eius L[e]g[iti]mis Successoribus sortis suae propriae in Campo dicto Bożamęczna unum sulcum cum medio hyeamalium incipientes a Granicie Dzbeńska et protendentes ad Capita inter metas Successorum olim Nobilis Laurentii Mierzeiewski ex una et Nobilis Gregorii Wierzbowski alia ex parte.

 

Item eodem in Campo Locoq dicto Kruszczana itidem unum sulcum cum medio hyemalium incipientes et protendentes ac inter metas eaodem ut supra super Bonis Opęchowo sitarum et iacentes cum omnibus eorundem sulcorum utilitatibus, usibus, fructibus, proventibus, in Summa Viginti Duorum Florenorum Polonicalium ad Treinnium integrum ac post elapsum Triennium usq ad exemptionem inscribit, obligat et invadiat, Intromissionem eidem ex nunc realem cum actuali et pacifica possesione per M[i]n[isteria]lem Regni G[e]n[er]alem quemvis et N[obi]les duos Officiose adid quindocunq acceptantis Libere dando et admittentis Pacem quoq eidem et eius posteris de pacifica et continua possesione a se et ab aliis in genere suo Personis propinquis et remotis earumq universis impedimentis Sub Vadio Simils Summae aliorum Viginti Duorum Florenorum Polonicalium caventis et plenarie fideiubentis cum peremptoria pro eodem vadio Ipsaq summae originali in casu alicuius impedimenti et non praestitae evictionis Coram Officio praesentis Castrensis Capitaneatis Ostrołęcensi responsione et satisfactione sine [n]ulla dilatione, appellatione, diffugio Iuris quovis ac exceptione.

 

 

Działo się w Ostrołęce w piątek po trzeciej niedzieli po Wielkanocy [zwanej Niedzielą Opieki Św. Józefa] roku Pańskiego tysiąc siedemset sześćdziesiątego ósmego[1]

 

Zastaw dóbr Opęchowo

 

Przed Urzędem i Aktami niniejszymi grodzkimi starościńskimi ostrołęckimi osobiście przyszedłszy Szlachetny Walenty niegdy Wojciecha Opęchowskiego syn z Opęchowa[2] dziedzic zdrów na umyśle i ciele, jawnie, publicznie i dobrowolnie i wyraźnie zeznał, iż on

 

Szlachetnemu Walentemu niegdy Szymona Mierzejewskiego synowi, z Dzbenina Pysznej Pachy[3] dziedzicowi i jego prawym spadkobiercom część swoją własną w polu zwanym Bożamęczna półtora zagona w polu ozimym rozpoczynającego się od granicy Dzbeńskiej i ciągnącego się do Głowy, między miedzami spadkobierców niegdy Szlachetnego Wawrzyńca Mierzejewskiego z jednej i Szlachetnego Grzegorza Wierzbowskiego z drugiej strony.

 

Także tam w polu i miejscu zwanym Kruszczana także półtora zagona w polu ozimym rozpoczynającego się, ciągnącego się i między miedzami tych co wyżej, na dobrach Opęchowie leżące, ze wszystkimi tychże zagonów pożytkami, użytkami, zyskami,dochodami w sumie dwudziestu złotych polskich na okres pełnych trzech lat i po upływie trzech lat od roku do roku aż do wykupienia zapisał, zastawił i zadłużył, na rzeczywiste wprowadzenie w posiadanie tych zagonów wraz z czynnym i pokojowym prawem własności przez jakiegokolwiek woźnego jeneralnego wraz z dwoma szlachcicami dodanymi zezwala, pokój ręczy i gdzie temu samemu i jego potomkom spokojne i ciągłe posiadanie bez przeszkód od siebie  i innych ogólnie wszystkich osób blizszych i dalszych jakichkolwiek [zapewnia], pod zakładem podobnejże sumy innych dwudziestu złotych polskich dając zabezpieczenie i poręczając razem z tym, że odnośnie tego vadium i sumy początkowej w przypadku jakiejś przeszkody lub nie okazania poręczenia będzie odpowiadał i da zadośćuczynienie w terminie zawitym wobec urzędu grodzkiego ostrołęckiego, bez żadnej zwłoki, apelacji, wybiegu prawnego i wyjątku.

 

[1] 29.04.1778 r.

[2] w par. Kleczkowo, pow. ostrołęckim, z. łomżyńskiej. Jest to gniazdo Opęchowskich h. Ślepowron.

[3] w par. Kleczkowo, pow. ostrołęckim, z. łomżyńskiej (pierwsza wzmianka w 1479 r. ? Zbinino alias Pysznepachy). Jest to gniazdo Dzbeńskich.

 

Jeżeli podoba Ci się powyższy wpis – rozważ proszę jego udostępnienie, polubienie na Facebooku, skomentowanie lub wsparcie finansowe projektu (utrzymuje się on wyłącznie z Państwa darowizn). Za każdą pomoc serdecznie dziękuję! 🙂