Jedna drużyna. Wspólni przodkowie. Z XIX-wieczną zarazą w tle!


Uncategorized / czwartek, 24 września, 2020

Z Arkadiuszem Dobkowskim znamy się od młodych lat. Chodziliśmy do jednej szkoły i wspólnie trenowaliśmy piłkę nożną. W przypadku noszenia tego samego nazwiska często pojawia się pytanie – czy mamy wspólnych przodków? Zgodnie z moją hipotezą, że cała szlachta na północnym Mazowszu jest ze sobą powiązana, można z góry odpowiedzieć, że tak. Sprawdźmy, czy mam rację.

Pradziadkowie Arka pobrali się w Śniadowie w 1906 r. Był to Marcel Dobkowski, gospodarz z Wólki (par. Czerwin) oraz Adela Olszewska z Truszk. Marcel był synem Jana Dobkowskiego i Florentyny z Milewskich. Tenże Jan i Florentyna pobrali się w 1865 r. Oto treść aktu( M/15/1865 par. Piski, AD w Łomży):

Nr 15 Wólka i Milewo
Działo się we wsi Piskach dnia dwudziestego szóstego lutego tysiąc osiemset sześćdziesiątego piątego roku o godzinie trzeciej po południu. Wiadomo czynimy, iż w przytomności świadków Jana Gumkowskiego lat pięćdziesiąt trzy i Franciszka Dobkowskiego lat dwadzieścia pięć mających obydwu dziedziców częściowych we wsi Wólce mieszkających na dniu dzisiejszym zawarte zostało religijne małżeństwo pomiędzy Janem Dobkowskim młodzianem zamieszkałym i urodzonym w Wólce synem Ignacego i Katarzyny z Tyszków małżonków Dobkowskich lat dwadzieścia dwa mającym a Florentyną Milewską panną zamieszkałą i urodzoną w Milewie córką Symforyana i Jadwigi z Jastrzębskich małżonków Milewskich lat dziewiętnaście mającą. Małżeństwo to poprzedziły trzy zapowiedzi w kościołach parafialnych czerwińskim i piskowskim ogłoszone w dniach piątym, dwunastym i dziewiętnastym lutego roku bieżącego. Zezwolenie rodziców ze strony nowozaślubionych nastąpiło. Małżonkowie nowi oświadczają, iż żadnej umowy przedślubnej nie zawarli. Obrzęd ten religijny dopełnionym został przez księdza Jana Żelazowskiego proboszcza parafii Piski. Akt ten po odczytaniu przez nas tylko podpisany został gdyż reszta osób w akcie wyrażonych pisać nie umie. 
X. Jan Żelazowski proboszcz parafii Piski utrzymujący akta stanu cywilnego

Wszystko idzie gładko i bez żadnych problemów. Księgi metrykalne par. Piski (przechowywane w AD w Łomży) są zachowane w bardzo dobrym stanie. Akt małżeństwa rodziców Jana, czyli Ignacego i Katarzyny, podobnie mozna znaleźć w księgach par. Piski (M/6/1839). Dowiadujemy się z niego, że Ignacy Dobkowski miał lat 28 (urodził się zatem około 1811 r.), mieszkał na swej części w Wólce (par. Czerwin), był już wdowcem i synem nieżyjących już Józefa Dobkowskiego i Franciszki z Ładów. Nowozaślubieni zawarli intercyzę w Ostrowi u rejenta Andrzeja Podbielskiego (nr 575/1839).

Franciszka z Ładów zmarła w Wólce (Z/120/1831, AD w Łomży) 11. sierpnia 1831 r.

Nr 120, Wólka
Działo się w Czerwinie dnia jedenastego miesiące sierpnia o godzinie ósmej rano. Stawili się Józef Gumkowski lat dwadzieścia cztery i Florian Gumkowski lat trzydzieści, dziedzice cząstkowi w Wólce i oświadczyli, że tamże dziś rano o godzinie nocnej pierwszej umarła na cholerę Franciszka z Ładów Dobkowska lat sześćdziesiąt mająca, niegdy Szymona i Agnieszki z Filochowskich małżonków Ładów dziedziców cząstkowych na wsi Łady, żona po Józefie Dobkowskim dziedzicu na Wólce pozostała wdowa. Po przekonaniu się naocznie o zejściu Dobkowskiej stawającym przeczytany i podpisany, z których żaden niekrewny i pisać nie umie.
Xiądz Jakub Suligowski proboszcz czerwiński

Wiemy zatem, że Józef Dobkowski zmarł przed 1831 r. Niestety nie ma jego aktu zgonu w zachowanych aktach metrykalnych par. Czerwin. Tutaj pojawił się już duży problem, ale udało się go rozwiązać.

Dodarłem do aktu małżeństwa z par. Czerwin (nr 24/1820) z 13.02.1820 r. między Franciszkiem Szymonem Dobkowskim z Wólki, synem nieżyjącego Bernarda Dobkowskiego i żyjącej Heleny z Szabłowskich oraz Jadwigą Teresą Łempicką. Nie byłoby w nim nic szczególnego gdyby nie to, że wśród świadków występuje Józef Dobkowski z Wólki liczący lat 52, stryj kawalera i jego opiekun prawny. No dobrze, ale skąd wiemy, że ten Józef to ten, którego szukamy? Wiek się mniej więcej zgadza, imię, nazwisko i miejsce też, ale to za mało, bo przecież mogło być takich Józefów więcej.


Na szczęście niedługo po III rozbiorze Polski Prusacy spisali całą szlachtę, wraz z synami, miejscami gdzie dziedziczą i innymi informacjami (Merseburg, Deutches Zentralarchiv Gen. Dir. Neuostpreussen Abt VI Nr 1950, f. 57-58). Jest to spis z 1803/1804 r. W Wólce dziedziczyli przede wszystkim Gumkowscy, ale też trzech Dobkowskich. Był to Bernard (błędnie ze słuchu zapisany jako Benedykt), Antoni i Józef Dobkowscy. Bernard ma swoje części dokładnie tam, gdzie Józef (Wólka, Załuski, Łady, Kleczkowo), wycena ich dóbr jest identyczna. Bernard ma syna Franciszka  w wieku 2 lat (tego, którego dotyczy powyższy akt małżeństwa), a Józef ma syna Jana, który ma 5 lat. Widać zatem wyraźnie, że ci dwaj (Bernard i Józef) byli rodzonymi braćmi!

Tenże Jan Dobkowski (syn Józefa) zawarł w Czerwinie 10.02.1823 r. związek małżeński z Anną Zofią dwojga imion Dobkowską. Jan był synem Józefa i Kunegundy z Zaorskich (zmarłej 26.06.1803 r.), mieszkał z macochą Franciszką z Ładów Dobkowską (tak!). Jest to zatem potwierdzenie, że jest to syn tegoż Józefa.


Co dalej? Bernard Dobkowski i Helena z Szabłowskich to moi przodkowie. Pojawiają się w jednej z ostrołeckich ksiąg sądowych z 1782 r. (AGAD, ostrołęckie ziemskie relacje oblaty sygn. 1100 (6) , k. 199v). Występuje tam Magdalena niegdy Wawrzyńca Dobkowskiego żona, pozostała wdowy, matka oraz Józef i Bernard synowie Dobkowscy z Wólki.

Mamy zatem Józefa i Bernarda jako synów nieżyjącego już Wawrzyńca Dobkowskiego i żyjącej Magdaleny. Jest to niezwykle ważna informacja, bo mamy rodziców Józefa!
Informacja, że Józef i Bernard Dobkowscy dziedziczyli w 1803/1804 r. część w Kleczkowie skłoniło mnie do sięgnięcia do akt tejże parafii. W aktach małżeństw pod rokiem 1747 (nr 5/1747) jest następujący akt: 


Kleczkowo. Roku 1747 dnia 23. stycznia ja, ksiądz Marcin Zawadzki wikary kleczkowski pobłogosławiłem związek małżeński zawarty między Szlachetnymi Wawrzyńcem Dobkowskim z Wólki w par. Czerwin i Magdaleną Kleczkowską córką Szlachetnego Pawła, panną. Świadkowie: Szlachetny Grzegorz Wierzbowski i Wielmożny Adam Dobkowski C. O. [komornik ostrowski? ostrołęcki? – przyp. A . D.] i inni.

Kolejna świetna informacja, która zdarzała się rzadko – w akcie małżeństwa z tego okresu mamy imię rodzica panny młodej. Magdalena z Kleczkowskich Dobkowska była córką Pawła.

Po raz kolejny okazało się, że wystarczy sięgnąć trochę głębiej niż 100 lat wstecz, a okaże się, że kolega ze szkoły i boiska jest twoim kuzynem.

Drogi Czytelniku! Jeśli Ty także chciałbyś dowiedzieć się czegoś o swoich przodkach – zajrzyj do zakładki oferta i koniecznie skontaktuj się ze mną! 🙂