Gdy spotyka się księgę o sygnaturze “140.5”, to trzeba być przygotowanym na to, że można znaleźć w niej niemalże wszystko (i nie chodzi mi tu o testament). Tak jest z księgą z serii “ciechanowskie grodzkie perpetuitatis” (czyli wieczyste, ale makaronizmów nigdy dość – nawet w archiwistyce), przechowywanej w AGAD w Warszawie. Nierzadko przychodzi mi do […]

Wielu Czytelników na słowa “wywód szlachectwa” reaguje najpewniej z dużym zainteresowaniem. Trudno się dziwić, wszak często jest to zbiór cennych informacji zwieńczonych wnioskiem, iż dana osoba (bądź osoby) rzeczywiście przynależą do stanu rycerskiego. “Wydałem kilkaset rubli na kupno szlacheckiego patentu” – czyli wywód szlachectwa w XIX w. Na Mazowszu swoje piętno w pamięci ówczesnych i […]

W przyszłości, gdy wszystkie akta grodzkie i ziemskie b. Rzeczypospolitej Polskiej będą przejrzane i z nich sumaryusze sporządzone, poznamy dokładnie liczbę szlachty polskiej i jej dzieje. Adam Boniecki, Herbarz Polski (1899 r.) PZW 12 to księga zawierająca 1340 wpisów z okresu ok. 24.06.1775 do 07.12.1777 r. Dotyczą przede wszystkim szlachty ziemi ciechanowskiej, ale nie tylko. Są […]

Wykonałem na zamówienie tłumaczenie wpisu do wyszukiwarki, na którego kanwie warto wspomnieć o tzw. śmierci cywilnej. Okazuje się, fakt bycia martwym według prawa bywał odnotowywany w księgach sądowych. Oto regest: [AGAD, PłGW 183, k. 410-411] Przestępca skazany na śmierć zaocznie (jeśli uciekł z kraju) był pozbawiany wszelkich praw i majątku, co oznacza właśnie śmierć cywilną […]

Do zasobu dołączył index przasnyskiej ziemskiej wieczystej (PZW) sygn. 48. To 242 wpisy z okresu od września 1795 r. do sierpnia 1796 r. To kolejny sukces osiągnięty dzięki długofalowej współpracy z Tomasz P. Kozłowski. Dziękuję i mam nadzieję, że wkrótce pojawią się kolejne. Podziękowania, tradycyjnie, przy okazji wpisów dotyczących nowych indexów, kieruję w stronę Sebastian […]

Wiem o tym dobrze, iż kto się rodzi, umierać musi. Nikt nie wie kiedy i gdzie to nastąpi – pewny jest za to pośmiertny sąd Boży a po nim – niebo albo piekło. Przy czym spójnik “albo” nie stoi tutaj przypadkowo. Wiem także, że żyjemy w XXI w.. Co w takim razie można znaleźć w […]

Jest wiadomym, że niemal wszystkie księgi nurskie spaliły się przeszło 300 lat temu, na długo przed erą cyfryzacji. Zgorzały bezpowrotnie. Dotychczas było wiadomo, że to wydarzenie przetrwały: a) protokół transakcji wieczystych (od 1616 do 1617 r.) [oznaczony w AGAD jako nurskie grodzkie wieczyste sygn. 1] b) protokół relacji z lat 1601-1602 [oznaczony w AGAD jako […]

Słowo “przeddzień” (łac. pridie) nie wymaga szerszego opisu. Słowo wiglia (łac. vigilia) kojarzy się z dziś przede wszystkim z wieczerzą przed Świętem Bożego Narodzenia, chociaż ma szersze znaczenie. Katechizm Katolicki uczy, że “pościć mamy także w wigilie niektórych świąt, by przygotować się godnie na samo święto, a tak zjednać sobie u Boga obfite łaski” (ks. […]

Nie mam żadnych wątpliwości, że wśród zachowanych woluminów kancelarii ostrołęckiej nie ma nic, co przewyższało by urodą księgę grodzką wieczystą (to oczywiście indukta, czyli czystopis) obejmującą dwa lata z drugiej połowy lat 60-tych XVIII w. Księga jest obecnie przechowywana w AGAD. Jest oprawiona w skórę. Składa się z 339 wpisów na 166 obustronnie zapisywanych kartach, […]

Chylenie się Polski ku upadkowi nie spowodowało, że przasnyska szlachta przestała załatwiać swoje sprawy majątkowe. Dowodzi tego księga wytworzona w miejscowej kancelarii pod koniec XVIII w. W tysiąc siedmsetnym dziewięćdziesiąt czwartem roku głód zwarzył, nie setnego artem. Zadosyć w czwartym, artując wyoździł a w piątym jeszcze, zbytecznie zagwoździł. Ten utwór znajduje się na początku księgi […]